สุขอนามัยบริเวณเปลือกตา (lid hygiene)

การรักษาสุขลักษณะของเปลือกตา เป็นสิ่งจำเป็นถือเป็นเบื้องต้นของการรักษาภาวะ “ต่อม meibomian ทำงานผิดปกติ” หรือ MGD ซึ่งมักพบรูเปิดของต่อม meibomian บวมแดงอักเสบ มีการเปลี่ยนแปลงของสาร meibum ที่ออกจากต่อมจากที่ปกติควรจะใสเป็นขุ่น หรือขุ่นร่วมกับมีตะกอน บางรายที่เป็นรุนแรงจะขุ่นคล้ายยาสีฟัน และมักจะมีขี้ตาจากการอักเสบบริเวณขอบเปลือกตา การดูแลรักษาความสะอาดบริเวณเปลือกตาจึงเป็นสิ่งจำเป็น

การรักษาอนามัยบริเวณเปลือกตา ประกอบด้วย

การทำความสะอาดเปลือกตา อาจใช้สำลีชุบแชมพูสระผมเด็กผสมกับน้ำ แผ่นสำลีชุบน้ำสะอาด หรือสำลีชุบน้ำ tea tree oil ที่ใช้เช็ดผิวหนัง ตลอดจนใช้ผลิตภัณฑ์สำเร็จ รูปที่มีขายในรูปเจลหรือโฟม (Ocusoft) เช็ดทำความสะอาดบริเวณขอบของเปลือกตาโดยเน้นไปที่บริเวณรูเปิดของต่อม meibomian จากหัวตาไปหางตาทั้งบนและล่าง เพื่อขจัดไขมัน สารที่หลั่งออกมาจากต่อม ลดจำนวนแบคทีเรียที่สะสมอยู่บริเวณนั้นออกให้สะอาด

การประคบอุ่น (warm compress) ในภาวะปกติ meibum ที่ออกมาละลายได้ง่ายในอุณหภูมิร่างกาย แต่ในกรณีภาวะ MGD องค์ประกอบของ meibum เปลี่ยนไป หนืด และมีจุดหลอมละลายสูงขึ้น จึงอุดตันและค้างอยู่ในต่อม หากประคบอุ่นที่ 40 องศาเซลเซียสในเวลา 5-15 นาที ทำให้ไขมันละลายออกได้ง่ายขึ้น มีผู้แนะนำว่าควรทำ 1-2 ครั้งต่อวัน การประคบอาจใช้ไข่ต้ม ผ้าชุบน้ำอุ่น hot pack หรืออุปกรณ์สำเร็จรูป เช่น blephasteam เป็นต้น การนวดเปลือกตา (lid massage) เมื่อไขมันละลายดีขึ้น หากช่วยรีดตามรอยจของต่อม meibomian โดยรีดจากบนลงล่าง สำหรับเปลือกตาบน และล่างขึ้นบนสำหรับเปลือกตาล่างไปหารูเปิดของต่อม meibomian ทำให้ไขมันออกได้ง่ายขึ้น