คอนแทคเลนส์หายไปไหน
สืบเนื่องจากในวันสองวันนี้มีข่าวจากต่างประเทศ ที่มีหญิงสูงอายุใช้คอนแทคเลนส์ชนิดรายเดือนประจำ มีคอนแทคเลนส์หลงอยู่ในตาตั้ง 27 ชิ้นได้อย่างไร มันไปอยู่ที่ไหน ได้อย่างไร
คอนแทคเลนส์ที่ใช้กันอยู่ ปัจจุบันทำจากพลาสติกที่นิ่ม อมน้ำ สามารถวางอยู่บนตาดำคนเราได้ โดยอาศัยน้ำตาใต้คอนแทคเลนส์ยึดตัวคอนแทคเลนส์ให้ติดกับตาดำ โดยมีการขยับเคลื่อนได้เล็กน้อยเพื่อให้มีการแลกเปลี่ยนของน้ำตาและออกซิเจนสู่ผิวตาดำ คอนแทคเลนส์ที่เหมาะสมจะต้องปิดคลุมตาดำไว้หมดตลอดเวลา จึงทำให้ผู้ใช้คอนแทคไม่รู้สึกเจ็บ ระคายเคือง แม้ในการใส่ครั้งแรกอาจมีอาการอยู่บ้างเล็กน้อย เมื่อเวลาผ่านไปจะไม่มีอาการระคายเคืองอื่นอีก เวลาใส่นอนหรือเวลาขยี้ตาอาจดันเลนส์ให้ลอยขึ้น หรือเมื่อคอนแทคเริ่มเสื่อมอาจจะแข็งขึ้น ทำให้เลนส์ขยับขึ้นเหนือตาดำไปซุกอยู่ที่ร่องตา (fornix) กล่าวคือ ร่องตา เกิดจากเยื่อบุตาที่บุใต้หนังตา ลึกลงไปทางเบ้าตาด้านหลังแล้ววกกลับมาคลุมตาขาว มาสุดที่บริเวณตาขาวต่อตาดำที่เรียกกันว่า limbus บริเวณที่เยื่อบุตาใต้หนังตามาจรดกับเยื่อบุตาที่บุตาขาว จึงเกิดเป็นร่องเสมือนถุงแบน ๆ หากคอนแทคเลนส์ลื่นไหลขึ้นไปจึงแทรกตัวอยู่ได้สบาย ๆ แต่น่าจะแปลกใจที่แทรกอยู่ได้ถึง 27 ชิ้น สนับสนุนว่าผู้ใช้คอนแทคเลนส์นาน ๆ ความรู้สึกระคายเคืองหรือเจ็บตาจะลดลง
โดยทั่วไป หากเศษคอนแทค ซึ่งบางคนมาพบแพทย์ เพราะเมื่อเอาคอนแทคออกจากตา ปรากฏว่ามีบางส่วนของคอนแทคฉีกขาดค้างอยู่ และไปแทรกอยู่ในร่องนี้ มักทำให้เกิดอาการระคายเคืองจนต้องมาพบแพทย์ให้เอาออกให้ น่าแปลกใจที่หญิงในข่าวมีคอนแทคอยู่ทั้งหมด 27 อัน มีอาการน้อยมาก จนเจ้าตัวคิดว่ามีอาการจากตาแห้ง
จากข่าวดังกล่าว อาจทำให้ผู้ใช้คอนแทคเลนส์คิดว่า สามารถลืมถอดคอนแทคเลนส์ออก ทิ้งไว้ในตาได้นาน ๆ เป็นการเข้าใจผิดอย่างมาก คอนแทคเลนส์ที่อยู่ผิดที่ย่อมก่อให้เกิดอาการเคือง เป็นสิ่งแปลกปลอมเป็นที่เกาะและสะสมของน้ำตา น้ำเมือก ตลอดจนขี้ตา (ย่อมเกิดขึ้นจากการอักเสบที่มีสิ่งแปลกปลอมอยู่) และเชื้อโรคก่อให้เกิดการอักเสบที่รุนแรงตามมา คงไม่โชคดีเหมือนหญิงที่เป็นข่าวนี้
ผู้ที่ใช้คอนแทคเลนส์ จึงควรปฏิบัติดังนี้
- อย่าใส่คอนแทคเลนส์นอน แม้ผู้ประกอบหรือคู่มือบอกว่าใส่นอนได้ มีรายงานว่าตาดำติดเชื้อ พบในคนใส่นอนได้มาก
- ทิ้งคอนแทคเลนส์เมื่อหมดอายุ อย่าเสียดาย ถึงแม้จะยังดูดีด้วยตาเปล่า
- ดูแลรักษาความสะอาด อย่าเคร่งครัดโดยเฉพาะเวลาใส่และถอด
- อย่าขยี้ตาแรง ๆ เวลามีคอนแทคเลนส์อยู่ในตา เพราะอาจจะดันคอนแทคเลนส์ให้ขึ้นไปติดที่ร่องดังกล่าว
- เวลาจะถอดคอนแทคเลนส์ สำรวจดูว่าเอาออกหมดหรือไม่ หากมีรอยฉีกขาดแล้วไม่พบส่วนที่หาย คาดว่าน่าจะอยู่ในตา ควรพบจักษุแพทย์ตรวจดูว่ามีเลนส์ค่างอยู่หรือไม่ ขอบของเลนส์ที่ค้างอยู่อาจบาดตาได้
- หากไม่แน่ใจว่าเลนส์หลุดหายไป ลองทดสอบสายตาทีละข้าง ถ้าตามัวเหมือนไม่ได้ใส่ ควรนึกไว้ว่าเลนส์อาจเลื่อนไปหลบอยู่ที่ร่องนี้ ควรไปพบแพทย์ เพราะเลนส์นิ่มปกติมักจะไม่ค่อยหลุดออกจากตาได้ง่าย ๆ และบางคนอาจไม่ค่อยมีอาการระคายเคือง แต่ก่อให้เกิดอันตรายได้
