Call Center

laser pointer กับดวงตา

ข่าว CNN ลงเมื่อวันที่ 21 มิถุนายม 2018 พบภาวะจอตาส่วน macula ขาดเป็นรูจากการจ้อง laser pointer ในเด็กชายชาว Greece อายุ 9 ปี ที่จ้อง laser pointer สีเขียว-ฟ้า เป็นเหตุให้สายตาซ้ายเหลือ 20/100 จากการเป็นรู (macular hole) และไม่สามารถแก้ไขให้กลับมาเป็นปกติ

Laser เป็นรังสีคลื่นเดียว (monochromatic) ที่นำมาเรียกให้เดินในทางเดียวกัน จึงมีพลังสูง laser ที่ใช้ในทางการแพทย์บางชนิดแค่เกิดความร้อนจี้เนื้อเยื่อเบา ๆ บางชนิดแรงถึงขั้นตัดเนื้อเยื่อสำหรับ laser pointer ที่เห็นใช้กันอยู่มีสีแดง-ส้ม และ เขียว-ฟ้า ทำไว้ใช้ให้เห็นในจุดที่ต้องการเน้น ไม่ได้ให้ส่องเข้าตา แต่เด็กอาจนำมาเล่นส่องเข้าตาตัวเองหรือเพื่อน ๆ ทำให้ทำลายเซลส์รับรู้การเห็นในจอตา เป็นเหตุให้ตามัวลง ดังเช่นในเด็กที่เป็นคล้าย ๆ การจ้องดูสริยุปราคาทำลายจอตาได้

ภายในดวงตามีกระจกตา แก้วตา ทำหน้าที่รวมแสงให้ไปโฟกัสที่จอตา แสงจาก laser pointer ซึ่งตรงเข้าเผาจอตาบริเวรตรงกลางได้ โดยเฉพาะ laser pointer สีเขียว-น้ำเงิน จะมีพลังสูง ทำลายจอตาซึ่งไวต่อแสงสีนี้มากกว่าสีแดง-ส้ม องค์กรอาหารและยาของอเมริกา เข้มงวดถึงกำลังของ laser pointer มาก โดยระบุว่าจะต้องไม่มากกว่า 5 milliwatt แต่ก็มักจะมีแจ้งไว้ไม่ตรงกับความเป็นจริง

อันตรายจากแสงเลเซอร์มีผลต่อผิวหนังและตามากกว่าส่วนอื่น อาจจำแนกอันตรายจากเครื่องเลเซอร์ออกเป็นระดับ แต่เดิมแบ่งเป็น 5 ระดับ ปัจจุบันเป็น 7 ระดับ ซึ่งมีกำกับบอกไว้ว่าเครื่องนั้นอยู่ระดับใด ดังนี้

laser pointer กับดวงตา
บทความโดย
ศ.พญ. สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
จักษุแพทย์ รพ. ตา หู คอ จมูก
  • Class I เป็นเลเซอร์ที่ปลอดภัย ให้พลังงานต่ำ
  • Class IM มีขนาด 302.5-400 nm ค่อนข้างปลอดภัยคล้าย class I แต่ลำแสงอาจกระจายขยายออกได้บ้าง ใช้ในทัศนศาสตร์
  • Class 2 ขนาด 400-700 nm ให้พลังงานไม่เกิน 1 มิลลิวัตต์ ซึ่งค่อนข้างปลอดภัย เพียงการกระพริบตาก็ปกป้องดวงตาได้
  • Class 2M คล้าย 2 แต่หากอุกปกรณ์มีการใส่เลนส์เสริมเข้าไป แม้อันตรายไม่มาก แต่ความหลีกเลี่ยงที่จะไปจ้อง
  • Class 3R (restrict) ประกอบด้วยทั้งแสงที่เห็นและไม่เห็นด้วยตา มีพลัง 1-5 มิลลิวัตต์ ถือว่าอันตรายห้ามจ้องมอง
  • Class 3B อยู่ในกลุ่มมีแสงสะท้อนด้วยอันตรายทั้งจากพลังงานโดยตรงและแสงสะท้อน
  • Class 4 ให้พลังงานสูงกว่า 5 มิลลิวัตต์ ทั้งโดยตรงและสะท้อน มีอันตรายมาก

เครื่อง laser ที่ระบุว่าเป็น class 3R ลงมาจึงเป็นเครื่องที่มีอันตราย ต้องให้ความระมัดระวังเป็นพิเศษ

สำหรับ laser pointer องค์การอาหารและยาของสหรัฐให้ข้อสังเกตไว้ดังนี้

  1. ถ้า laser pointer มีขนาดเล็กและใช้ battery แบบกระดุม น่าจะให้พลังงานน้อยกว่า 5 มิลลิวัตต์
  2. ถ้าขนาดเท่าปากกา ใช้ battery AA หรือ AAA หลายก้อน มักจะให้พลังมากกว่า 5 มิลลิวัตต์
  3. ขนาดเท่าไฟฉายใช้ battery AA หรือ AAA หลายก้อน หรือใช้ battery lithium น่าจะให้พลังงานมากว่า 5 มิลลิวัตต์
  4. สีเขียว-น้ำเงิน มีอันตรายกว่าสีแดง-ส้ม