เกร็ดความรู้เกี่ยวกับสายตาสั้น

บางอย่างเกี่ยวกับสายตาสั้น

เรื่องและข้อคิดเกี่ยวกับสายตาสั้นใน Medscape ophthalmology โดยนักทัศนมาตร Brianne N. Habbo เมื่อเดือน กรกฎาคม 2019 ให้ข้อคิดไว้ว่า

• การใช้ digital device ที่มากในปัจจุบัน
• ใช้เวลาอ่านหรือดูใกล้มากขึ้น
• มีกิจกรรมกลางแจ้ง (outdoor activity) น้อยลง

มีข้อคิด 2 ประการที่เกี่ยวกับสายตาสั้นที่น่าสนใจคือ

1. สายตาสั้นมีการระบาดลุกลามอย่างเงียบ ๆ (silent epidemiology) มีการศึกษาคาดว่าในปี 2050 จะมีคนสายตาสั้นเป็นครึ่งหนึ่งของประชากร อีกการศึกษาพบว่าในเด็กวัยเรียน high school ในคนเมืองมีสายตาสั้น 80-90% จาก 10-20% เมื่อ 50 ปีก่อน เห็นชัดเจนในชาวเอเชียตะวันออก แม้ในสหรัฐ คาดว่าใน 30 ปีข้างหน้า คาดว่าจะมีประชากรสายตาสั้นถึงกว่า 40 ล้าน อีกทั้งพบจานวนคนสายตาสั้นโดยไม่มีอาการแสดงอะไรให้เห็น องค์การอนามัยโลกคาดว่า 42% ของประชากรโลก มีสายตาไม่ดีจากสายตาผิดปกติ เป็นดังคากล่าวที่ว่ามีการระบาดของสายตาสั้นอย่างเงียบ ๆ นั่นเอง คือมีผู้มีสายตาสั้นเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
2. สายตาสั้นไม่ใช่ภาวะไม่อันตรายเลยทีเดียว (not a harmless) แม้จะแก้ไขภาวะมีสายตาสั้นได้ไม่ยากได้หลายวิธี ทั้งแว่นตา คอนแทคเลนส์ การผ่าตัด แว่นอาจจะไม่อันตรายมาก คอนแทคเลนส์ก่อให้เกิดไม่สบายตา เคืองตา ผลตามมาระยะยาว ที่สาคัญอาจทาใหเกิดเป็นแผลที่กระจกตา มีรายงานว่า 1 ใน 3 ของผู้ใช้คอนแทคมีปัญหาต้องพบหมอตา ที่สาคัญคือ ภาวะที่เรียก pathologic myopia ในคนที่มีสายตาสั้นมาก อาจนาไปสู่โรคตาที่รุนแรง เช่น จอตาหลุดลอก ต้อหิน ตลอดจนเกิดพยาธิสภาพที่จอตา มี myopia degeneration จอตาเสื่อม และหลอดเลือดเกิดใหม่ในชั้น choroid (choroidal neovascularization)

ผู้เขียนมีข้อเสนอแนะ 3 สิ่งที่ควรทาเพื่อลดการระบาดของสายตาสั้น

1. เพิ่มกิจกรรมกลางแจ้ง (outdoor activity) โดยเฉพาะในเด็กอายุ 8-12 ปี (เป็นวัยเริ่มมีสายตาสั้น) มีการศึกษาพบว่า หากมีกิจกรรมกลางแจ้ง 14 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ จะลดสายตาสั้นได้ 2 ใน 3 (จาก 60% เหลือ 20%) จากการศึกษาในเด็กที่มี่แนวโน้มสายตาสั้น แม้ว่าจะไม่ทราบว่าเพราะอะไร มีการสันนิฐานว่า แสงอาทิตย์กระตุ้นให้เกิดสาร Dopamine ในจอตามากขึ้น ร่วมกับการพบว่า ในฤดูร้อนสายตาสั้นเพิ่ม (progress) ช้ากว่าฤดูอื่น
2. ลด digital device อธิบายจากการใช้สายตาใกล้มาก เพิ่มการเพ่ง ซึ่งเร่งสายตาสั้น ในปัจจุบันมีคนศึกษาพบว่าเด็กอายุ 2 ขวบ ใช้ digital device กันอย่างแพร่หลายแล้ว แม้เด็กอายุ 1 ขวบ เริ่มใช้ถึง 92.2%
3. ยืนยันควรแก้ไขสายตาสั้น อย่าเข้าใจผิดว่าควร undercorrect หรือไม่ต้องแก้ โดยเข้าใจว่ายิ่งแก้ไขยิ่งสายตายิ่งสั้น ปัจจุบันมีวิธีการต่าง ๆ ที่คาดว่าลดหรือชะลอภาวะสายตาสั้นไม่ให้เพิ่มขึ้นด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น
   • การหยอด atropine
   • การรักษาด้วย orthokeratology
   • การใช้แว่น bifocal
   • ที่ประเทศเดนมาร์คมีการทดลองใช้ 7 methylxanthine ทาให้มีการหลั่ง neurotransmitter รวมทั้งมี dopamine ชะลอสายตาสั้นได้